Jak przycinać drzewa i krzewy? Praktyczny poradnik dla ogrodników
Dlaczego przycinanie roślin jest tak ważne?
Przycinanie drzew i krzewów to jedna z najważniejszych czynności pielęgnacyjnych w ogrodzie. Odpowiednie cięcie pozwala nie tylko na zachowanie estetycznego wyglądu roślin, ale także wpływa na ich zdrowie, wzrost i obfite kwitnienie.
Nieodpowiednie przycinanie lub całkowite jego pominięcie może prowadzić do chorób, osłabienia rośliny i zmniejszenia plonów w przypadku drzew owocowych. Kluczowe jest jednak, aby wiedzieć, kiedy i jak przycinać konkretne gatunki, aby uzyskać najlepsze efekty.
Rodzaje cięcia – jakie techniki stosować?
1. Cięcie sanitarne
Jest to podstawowe przycinanie, które polega na usuwaniu:
- Martwych, suchych i uszkodzonych gałęzi,
- Chorych pędów,
- Gałęzi krzyżujących się lub rosnących do wnętrza korony.
Wykonuje się je przez cały rok, gdy zauważymy uszkodzone lub zainfekowane części rośliny. Jest to kluczowe, aby zapobiegać rozprzestrzenianiu się chorób grzybowych i bakteryjnych.
2. Cięcie formujące
To cięcie stosowane głównie w przypadku młodych drzew i krzewów, aby nadać im pożądany kształt. Jest ono szczególnie ważne w pierwszych latach wzrostu rośliny.
Przycinanie formujące stosuje się zazwyczaj wczesną wiosną, zanim rośliny rozpoczną intensywny wzrost.
3. Cięcie odmładzające
Stosuje się je w przypadku starszych roślin, które straciły swój pierwotny kształt lub słabo kwitną. Polega na usunięciu najstarszych pędów, co stymuluje roślinę do wytwarzania nowych, zdrowych gałęzi.
Najlepiej wykonywać je zimą lub wczesną wiosną, zanim roślina wejdzie w okres wegetacji.
4. Cięcie prześwietlające
Dotyczy drzew i krzewów, które mają zbyt gęstą koronę. Usuwa się nadmiar gałęzi, aby umożliwić lepszy dostęp światła do wnętrza rośliny, co poprawia jej zdrowotność i sprzyja obfitszemu kwitnieniu.
Stosuje się je głównie w przypadku drzew owocowych oraz dużych krzewów ozdobnych.
Kiedy przycinać drzewa i krzewy?
Cięcie zimowe (grudzień – marzec)
- Dotyczy głównie drzew owocowych, takich jak jabłonie i grusze.
- Przycina się także większość drzew liściastych.
- Najlepiej wykonywać cięcie w bezmroźne dni, aby uniknąć przemarznięcia ran po cięciu.
Cięcie wiosenne (marzec – maj)
- Przycina się krzewy kwitnące latem, np. budleję, pięciornik i hortensję bukietową.
- Skraca się żywopłoty liściaste.
- Nie przycina się drzew, które „płaczą” (brzozy, klony, orzechy), ponieważ intensywnie wypuszczają soki.
Cięcie letnie (czerwiec – sierpień)
- Przycinane są drzewa owocowe po zbiorach, np. wiśnie i czereśnie.
- Przycina się krzewy iglaste, aby zachować ich ładny kształt.
- Skracane są pędy winorośli, aby zapewnić lepsze dojrzewanie owoców.
Cięcie jesienne (wrzesień – listopad)
- Wykonywane jest lekkie cięcie korekcyjne żywopłotów i krzewów ozdobnych.
- Nie przycina się roślin zbyt mocno, ponieważ mogą gorzej znosić zimę.
Jak przycinać poszczególne gatunki?
Drzewa owocowe
- Jabłonie i grusze – przycina się zimą, aby pobudzić wzrost.
- Wiśnie i czereśnie – tnie się po zbiorach owoców, aby uniknąć infekcji grzybowych.
- Śliwy – cięcie latem, aby pobudzić owocowanie.
Krzewy ozdobne
- Hortensje bukietowe – przycina się wiosną, pozostawiając kilka pąków na pędach.
- Róże – cięcie wiosenne pobudza roślinę do intensywnego kwitnienia.
- Forsycje – przycina się po kwitnieniu, aby pobudzić wzrost młodych pędów.
Żywopłoty
- Ligustr, grab i buk – przycina się dwa razy w roku, wiosną i latem.
- Żywopłoty iglaste – cięcie letnie pomaga zachować zwarty kształt.
Jakie narzędzia są potrzebne do przycinania?
Aby przycinanie było skuteczne i nie uszkadzało roślin, warto używać odpowiednich narzędzi:
- Sekatory ręczne – do cienkich pędów i małych gałęzi.
- Sekatory dwuręczne – do grubszych gałęzi.
- Piły ogrodowe – do przycinania większych konarów.
- Nożyce do żywopłotu – do formowania żywopłotów i krzewów.
- Rękawice ochronne – dla bezpieczeństwa rąk.
Pamiętaj, aby dezynfekować narzędzia po każdym cięciu, szczególnie jeśli przycinałeś chore rośliny. Zapobiega to rozprzestrzenianiu się patogenów.
Podsumowanie
Regularne przycinanie drzew i krzewów to kluczowy zabieg pielęgnacyjny, który poprawia zdrowie roślin, zwiększa ich kwitnienie i owocowanie oraz nadaje im estetyczny wygląd. Najważniejsze zasady to:
✔ Wykonywanie cięcia w odpowiednich porach roku, dostosowanych do rodzaju rośliny.
✔ Wybór odpowiedniego rodzaju cięcia – sanitarne, formujące, odmładzające lub prześwietlające.
✔ Stosowanie właściwych narzędzi, które nie uszkadzają roślin.
✔ Unikanie cięcia w czasie przymrozków oraz okresów intensywnego krążenia soków.
Przycinanie to sztuka, którą warto opanować, aby Twój ogród wyglądał zdrowo i pięknie przez cały rok!
